Wat is er aan de hand?

Waarschijnlijk heb je er al eens van gehoord, klimaatverandering. Maar wat is het eigenlijk? De aarde wordt steeds warmer. In de zomer van 2019 kwam de temperatuur in Nederland voor het eerst boven de 40°C.  Maar wat zijn de oorzaken en de gevolgen van de opwarming van de aarde en wat kunnen we doen om het te stoppen? Hieronder leggen we het allemaal uit.

De Aarde als ruimteschip

De Nederlandse astronaut Andre Kuipers zal het nooit vergeten, de eerste keer dat hij vanuit de ruimte de aarde zag. ‘Ik weet het nog goed, het was op m’n eerste vlucht. Ik zag een blauw bolletje, met daar omheen een flinterdunne dampkring. Als je vanuit het ruimteschip recht naar de aarde kijkt, is de planeet ontzettend mooi, net een schilderij met allerlei kleuren. Maar kijk je erlangs dan zie je het heelal, peilloos diep en pikkedonker. Dan besef je opeens hoe kwetsbaar de aarde is.

De Aarde is eigenlijk net een ruimteschip. We kunnen op onze aarde leven dankzij de dunne dampkring, die we ook wel atmosfeer noemen. Het is een luchtlaag rondom de aarde waarin bepaalde gassen zitten die de warmte van de zonnestralen vasthouden. Het zorgt ervoor dat de aarde op een goede en leefbare temperatuur blijft. We kunnen de dampkring vergelijken met een jas. Zonder deze jas zou het op aarde -18 graden zijn.

De Aarde wordt steeds warmer

Het probleem is dat de jas om de aarde steeds dikker wordt, een soort dikke winterjas waardoor we het steeds warmer krijgen. De afgelopen honderd jaar is de temperatuur op aarde met één graad Celcius gestegen, en in Nederland werd het zelfs 1,7 graden warmer. Dat lijkt misschien weinig, maar heeft grote gevolgen. Zo smelt het ijs van de noordpool waardoor het zeewater stijgt. Jemery Ukuqtunnuaq (10 jaar) is Eskimo en woont op de noordpool. Leven op de noordpool is een beetje alsof je in een vrieskist woont, zegt Jeremy, Het is hier bijna altijd koud. Daarom vindt Jeremy het niet zo erg als de noordpool opwarmt. Hij wil ook wel een keertje lekker buitenspelen in een T-shirt, en zwemmen in de zee. Maar sinds kort leert hij op school ook over klimaatverandering. Hij leert dat het ijs rondom zijn dorp steeds onbetrouwbaarder wordt. Overleven volgens oude tradities wordt daardoor steeds moeilijker. Jeremy verteld over verdwalen in de sneeuw, smeltende Iglo’s en ijsberen in nood. IJsberen hebben ijs nodig om jongen op te krijgen, en om op te jagen. Ze gaan van ijsschot naar ijsschots om zeehonden te vangen. Maar omdat er al zoveel ijs gesmolten is, moeten ze nu langere stukken zwemmen. Sommige ijsberen raken uitgeput en verdrinken.

Waardoor warmt de aarde op?

De meerderheid van de wetenschappers denken dat dit komt door menselijke activiteiten. Onze levensstijl is de laatste 100 jaar enorm veranderd. Die verandering begon in de achttiende eeuw met de uitvinding van de stoommachine tijdens de industriële revolutie in Engeland. Spullen werden niet langer met de hand gemaakt maar met machines. Deze machine zoals de auto, een computer en een wasmachine hebben het leven voor mensen makkelijker gemaakt, maar om ze te laten werken hebben we fossiele brandstof nodig, zoals aardolie, aardgas en steenkolen. Fossiele brandstof bestaat uit plantenresten die miljoenen jaren onder de grond hebben geleggen. Bij de verbranding van fossiele brandstof komt CO2 vrij. Omdat CO2 een gas is dat de warmte van de aarde vasthoudt, noemen we het ook wel een broeikasgas. Hoe meer CO2 in de atmosfeer, hoe dikker de winterjas en hoe warmer het op aarde wordt.